Bileme Yaparken Hangi Ürünü Kullanmalıyım?
Körelmeye başlayan bıçaklar evde bıçak nasıl bilenir sorusunu ortaya çıkarıyor. Son derece kolay olan bileme işlemi sırasında dikkat edilmesi gereken pek çok farklı ayrıntı bulunuyor. Bunlardan biri de bileme için kullanılacak ürünün seçimi. Bıçak bilemeye yarayan farklı özelliklere ve fiyat aralıklarına sahip pek çok ürün bulunuyor. Fakat bileme aletlerinin başarısı, kullanım rahatlığınıza bağlı olarak değişiklik gösterebiliyor. Ayrıca bileme taşları, içerisindeki kum oranına bağlı olarak da farklı aşındırma seviyelerine sahip. Siz de bu kum oranlarına ve ürün boyutlarına bakarak kullanacağınız ürünü kolayca seçebilirsiniz. Bileme ürünlerinin çeşitleri her geçen gün artsa da temelde şu şekilde gruplandırılabiliriz;
Bıçak Nasıl Bilenir?
Mutfaktaki en temel gereçlerden olan bıçaklar, yeni aldığınız zamanlarda bir kağıdı bile tek hamlede kesebilecek keskinliğe sahip oluyor. Sebze doğramayı, meyve soymayı ve mutfakta çalışmayı çok daha keyifli hale getiren bu ürünler zamanla keskinliklerini yitiriyor. Üstelik yalnızca meyve ve sebze doğrarken de değil, kimi zaman sıkışan bir kavanoz kapağını açmak veya bir türlü açılmayan bir paketi parçalamak için de bıçaklar kullanılabiliyor. Mutfağın popüler ürünü, tüm bu zorlu işler sonrası domateslerin suyunu çıkarmaya ve meyveleri ezmeye başlayabiliyor. İşte tam da böyle zamanlarda bıçaklarınızı tekrar eski keskinliklerine kavuşturabilmek mümkün. Siz de bıçak nasıl bilenir merak ediyorsanız gelin tüm aşamalarını birlikte inceleyelim.
Su Taşı
Su kullanılarak bileme işlemini gerçekleştiren taşlar, su taşı olarak biliniyor. Bu tür taşlar da kendi içerisinde iki farklı türe ayrılıyor;• Daldırma Su Taşı Su taşı çeşitlerinin ilki, daldırma taş olarak da bilinen bileme taşlarıdır. Bu ürünleri, bileme işleminden yaklaşık 15-20 dakika önce su dolu bir kabın içerisine daldırmanız gerekiyor. Tamamıyla suyu emen taşın kullanıma hazır olduğunu anlamayabilmek de çok kolay. Eğer taşınızdan kabarcıklar çıkıyorsa henüz hazır değildir fakat taşı tamamen dibe batırdığınız halde herhangi bir kabarcık çıkmıyorsa bileme işlemine hazır demektir. • Seramik Su Taşı Diğer bir çeşit ise seramik su taşı. Bu tür taşlar çok daha pürüzsüz bir yüzeye sahip. Ayrıca suyu emmediği için daldırma işlemi yapmanıza da gerek kalmıyor. Kullanım öncesi seramik su taşının üzerine su dökerek direkt olarak kullanmaya başlayabilirsiniz. Ayrıca yanınızda bir kap su bulundurarak üst yüzeyin ıslaklığı azaldıkça taşı tekrar ıslatabilirsiniz.
Yağ Taşı
Bu tür taşlarla bıçak bileme işlemi yapılırken yağ kullanmanız gerekiyor. Taşı sabitledikten sonra her yerine gelecek şekilde yağlayabilirsiniz. İşlem sırasında da bileme taşı üzerindeki yağı çektiği için yüzey ıslaklığı azalabiliyor. Bu gibi durumlarda tekrar yağ ekleyerek bileme işlemine devam edebilirsiniz.
Kalemtıraş Elmas Bileme Taşı
Metalik bir yüzeye sahip olan bu taşlar, bileme tekniği olarak da seramik su taşlarıyla benzerlik gösteriyor. Bu taşları direkt olarak üzerine su sökerek kullanabilmeniz mümkün. Kullanım kolaylığı açısından, özellikle outdoor sporlarla ilgilenenler ve sık sık kampa gidenler tarafından da rahatlıkla tercih edilebilecek ürünler arasında yer alıyor.
Çift Taraflı Bileme Taşları
Farklı türden bıçak setlerine sahipseniz çift taraflı bileme taşlarını tercih edebilirsiniz. Bu taşların iki yüzü, farklı kum oranlarına sahip olduğu için hem yüksek hem de düşük kuvvetlerde bileme yapabilirsiniz. Çoğunlukla suya daldırma yöntemiyle kullanılan bu ürünlerin eğer bir tarafını daha sık kullanıyorsanız taşın tamamını suya daldırmamanızda fayda var. Yalnızca bir yüzü kullanacağınız zamanlarda, sığ bir kabın içerisine tek bir yüze denk gelecek kadar su doldurarak taşı bekletebilirsiniz. Böylece diğer tarafında da sürekli olarak genleşerek deforme olmasını engelleyebilirsiniz.
Masat
Bileme taşlarına göre çok daha pratik bir çözüm olarak görülen masatlar, aslında tam olarak bileme işlemi gerçekleştirmek için kullanılmıyor. Bileme yaparken bıçağın uç bölümü soyularak daha keskin hale getirilmesi sağlanıyor. Fakat masatlar, doğrama işlemleri sırasında bıçağın kesici ucunda oluşan yamuklukları düzeltmeye yarıyor. Bu ürünler, bileme taşları gibi uzun süreli bir etki yaratmasa da bıçağın çok daha rahat kesebilmesini sağlıyor.
Bileme Taşı ile Bıçak Nasıl Bilenir?
Bileme taşları hem uzun süreli kullanılabildikleri hem de bıçakları pürüzsüz bir şekilde bileyebildikleri için pek çok bıçak bileme tavsiyesinde yer alıyor. Dışarıdan zor gibi gözükse de dikkat edebileceğiniz birkaç önemli püf noktası ile siz de rahatlıkla bu taşları kullanabilirsiniz. Yağ taşından su taşına, çift taraflıdan elmas bileme taşına kadar pek çok farklı çeşit taş bulunsa da kullanılan bıçak bileme tekniği değişmiyor. Eliniz bıçak bileme tekniğine alıştıktan sonra siz de her tür ürünle, hiç zorlanmadan bıçaklarınızın keskinliğini artırabilirsiniz. Bileme taşlarının kullanımını sizin için 5 maddede sıraladık. Bu adımları takip ederek sorunsuz bir bileme işlemi gerçekleştirebilirsiniz.
1- Bileme Taşınızı İşleme Hazırlayın
Bıçağınızı bilemeye başlamadan önce kullanacağınız taşı işleme hazırlamanız gerekiyor. Eğer kullandığınız ürün bir daldırma su taşıysa 15-20 dakika önceden su dolu bir kabın içine bırakarak yeterince suyu emmesini sağlamanızda fayda var. Yağ taşları içinse 1-2 dakika önceden taşın yüzeyini yağlamanız yeterli. Direkt olarak kullanıma uygun olan seramik ve elmas bileme taşlarını ise üzerine su dökerek hemen kullanmaya başlayabilirsiniz.
2- Taşı Zemine Sabitleyin
Bileme işlemini mümkün olduğunca düz ve sert bir zeminde yapmanızda fayda var. Mutfak tezgahı bu iş için son derece uygun özelliklere sahip. Fakat tezgah üzerinde taşınızın kaymaması için altına sabitleyici bir ürün kullanmanız gerekiyor. Bu bir nemli bez, plastik bir zemin pedi veya kimi zaman ürünlerle birlikte satılan bir taş tutucu olabilir. Burada önemli olan ne kullandığınız değil, siz bileme işlemi yaparken taşın mümkün olduğunca sabit kalabilmesi. Hızlı bileme hareketleri sırasında taşın oynaması, istenmeyen yaralanmalara sebep olabileceği için siz de işlem öncesi sağlam bir düzenek kurmaya özen gösterebilirsiniz.
3- Bıçağı Doğru Şekilde Tuttuğunuzdan Emin Olun
Bıçak bileme tekniklerinde tutuş oldukça önemli bir konu. Parmaklarınızı güvene almak ve bıçağı daha iyi bir şekilde kontrol edebilmek için doğru şekilde tutabilmeniz gerekiyor. Standart bir tutuş için bir elinizle bıçak sapını kavrarken diğer elinizle bıçağın uç kısmına baskı uygulayabilirsiniz. Bıçak sapını kavrarken hakimiyetinizi artırmak için işaret parmağınızı bıçağın keskin olmayan sırt kısmına dayayabilirsiniz. Bu tutuşta orta, yüzük ve serçe parmaklar sap kısmını kavrıyor. Boşta kalan baş parmak ise bıçağın yan yüzeyine baskı yaparak çok daha dengeli bir tutuş sağlıyor. Peki ya diğer eli nasıl yerleştirmek gerekiyor? Boştaki elinizin işaret ve orta parmağını birlikte kullanarak bıçağın yan yüzeyine baskı yapabilirsiniz. Kullanılan tekniğe bağlı olarak biraz daha uç kısma veya ortalara doğru parmaklarınızı yerleştirebilirsiniz. Bu el, taş üzerindeki hareket sırasında bıçağın sabit kalmasını sağlarken bir yandan da uyguladığınız gücü ayarlayabilmenizi sağlıyor. Bıçağı doğru şekilde tuttuktan sonra bileme işlemi için taş üzerinde belli bir açıyla sürtmeniz gerekiyor. Genel olarak bu açı için 18 ila 20 derecelik bir oran yeterli oluyor. Peki bıçağı doğru açıyla tuttuğumuzu nasıl anlarız? Bıçak sapını kavradıktan sonra uç kısmı destekleyen elinizle ölçüm yapabilirsiniz. Doğru açıyı bulmak için serçe parmağınızın ucunu bıçağın sırt kısmında oluşan açıklığa koyarak tutuşunuzu ayarlayabilirsiniz.
4- Tekniğinizi Seçin ve Bilemeye Başlayın
Bıçağınızı, bileme taşının uzun tarafına doğru ileri geri hareket ettirebilecek şekilde konumlandırabilirsiniz. Daha sonra hızlı hareketlerle bileme işlemine başlayabilirsiniz. Bu teknikte bıçağın kendisi, uzunlamasına değil enine doğru hareket ettiriliyor. Bileme işlemine devam ederken eşitsizlik oluşturmamak adına tek bir yerde kalmadan yavaş tempoda bıçağı sağa ve sola hareket ettirebilirsiniz. İleri geri tekniğinde, bıçağın uç kısmını 20 derecelik bir açıyla bilemek pek de mümkün olmuyor. Bunun için alt bölümleri biledikten sonra açı değiştirmeniz gerekiyor. Bıçağı 10 derece daha yukarı kaldırarak sadece uç kısmı bileme taşına değecek şekilde bu bölümü de rahatlıkla bileyebilirsiniz. Tek bir yüzü bu şekilde biledikten sonra bıçağın uç kısmında, diğer yüze doğru meyleden çentikler meydana gelecektir. Bu da bıçak bileme işlemi sırasında istediğimiz bir durum. Hatta tüm yüzeye eşit miktarda uygulama yapıp yamadığınızı bu şekilde kontrol edebilirsiniz. Bıçağın diğer yüzünü çevirip tırnağınızla kontrol ettiğinizde oluşan çentikleri kolayca hissedebilirsiniz. Bu aşamada artık uygulama yapmadığınız yüzeye geçebilirsiniz. İsterseniz bıçağı tuttuğunuz eli değiştirebilir veya tutuşunuzu bozmadan bıçağı elinizde ters yöne çevirebilirsiniz. Böylece bıçağın sırtını sabitleyen işaret parmak ve yandan destek veren baş parmak görev değiştirecektir. Fakat bu noktada dikkat etmeniz gereken şey, diğer yüzeye doğru başka bir çentik oluşturmamak. Çünkü ikinci yüzeye uygulama yaparken yalnızca halihazırda oluşturduğunuz çentikleri düzeltmeniz gerekiyor. Böylece en az kayıpla en yüksek verimi alabilirsiniz. İkinci yüzde çentik kalmadığına emin olduktan sonra bir ters bir düz uygulama yaparak iki tarafın tamamen eşitlendiğine emin olabilirsiniz. Bu son aşamada ileri geri yapmak yerine her bir yüzü, dipten uca olacak şekilde tek hareketle taşa sürtmeniz yeterli olacaktır.
5- Bıçağınızı Fazla Bilemekten Kaçının
Bileme işlemi temelde, bıçağı aşındırarak keskinliğini artırmaya yaradığı için mümkün olan en az kaybı verebilmek önemli. Kaliteli bir bıçağı sürekli ve gereksiz yere bilemek kısa sürede deforme olmasına sebep olabiliyor. Bu nedenle bıçaklarınızı bilerken amacınız her zaman minimum kayıp olmalı. Bunun için de mümkün olan en az yüzeyi taş ile buluşturmak gerekiyor. Ayrıca bıçağı ne kadar çok bilersem o kadar keskin olur düşüncesi de gerçeği yansıtmıyor. Çünkü bileme taşınız ne kadar iyi olursa olsun günün sonunda bıçağınız, üretildiği çeliğin özelliği ne kadar keskinleşebiliyorsa o kadar keskinleşecektir. Her çelik türünün maksimum keskinleşme noktası değişkenlik gösterdiği için sizin temel amacınız minimum kayıpla konforlu bir kullanım olmalıdır.
Masat ile Nasıl Bıçak Bilenir?
Piyasada yaygın olarak satılan uygun fiyatlı masatlar bıçakların ucundaki yamuklukları düzeltmek için kullanılıyor. Fakat bileme işlemini gerçekleştiren özel masat çeşitlerini de bulabilmek mümkün. Bu masatlar, dünyanın en güçlü taşlarından biri olan elmas kullanılarak yapılıyor. Ürünün üzerindeki kanallarda yer alan elmas taneleri, bıçak ile teması sırasında pürüzsüz bir yüzey oluşturmaya yardımcı oluyor. Bu tür elde tutulan ürünlerin kullanımında dikkat edilmesi gereken nokta ise doğru tutuş tekniği oluyor. Masat tasarımları ise genel olarak kılıç benzeri bir görünüme sahip oluyor. Yani tutma kulpunun üzerinde yukarı doğru kıvrılan bir siper yer alıyor. Bu da bileme işlemi sırasında parmaklarınızı korumak için önemli bir unsur. Uygulama sırasında parmak uçlarınızın bu siperi aşmadığından emin olmanızda fayda var. Bunun yanı sıra masatı daha az kullandığınız elinizle kavramanız bileme sırasında size avantaj sağlayacaktır. Çünkü bu işlem sırasında asıl hareket ettirilen masat değil bıçağın kendisi. Tek elinizle masatı ileriye doğru sabit bir şekilde tuttuktan sonra diğer elinizle de standart bıçak tutuşunu yapabilirsiniz. Uygulama sırasında ise bıçağı uçtan dibe doğru çekmeniz gerekiyor. Masat kullanırken genellikle bir ön bir de arka yüzey olmak üzere hızlı hareketlerle bıçaklar keskinleştirilebiliyor. Siz de bıçak nasıl keskinleştirilir sorusuna hızlı ve pratik çözümler arıyorsanız masatı tercih edebilirsiniz. Ayrıca farklı bir kullanım tekniği olarak da masatı düz bir zemine dikey olarak yerleştirerek bileme işlemini gerçekleştirebilirsiniz. Bu teknikte ürünün kaymaması için altına bir bez yerleştirmenizde fayda var. Daha sonra bıçağı 15-20 derecelik bir açıyla tutarak bileyebilirsiniz. Farklı kolaylıklar sağlayan bu yöntemler ile çok daha pratik bir şekilde bıçaklarınızın kullanımını konforlu hale getirebilirsiniz. Düz bıçakların yanı sıra tırtıklı bıçak nasıl bilenir sorusu da masat kullanımından geçiyor. Siz de tırtıklı ekmek bıçağı veya meyve bıçaklarınızı şekline zarar vermeden masat ile keskinleştirebilirsiniz.
Farklı bileme tekniklerini ele aldığımız bu yazıda sizin için “bileme aletleri nelerdir”, “bileme taşı ile bıçak nasıl bilenir” ve “masat nasıl kullanır” gibi farklı konuları ele aldık. Keskinliği yüksek bir bıçağın hem yemek hazırlığında hem de sunumlarda yarattığı fark gözle görülür seviyede. Bu sebeple siz de yazımızdaki bileme tekniklerini kullanarak bıçaklarınızı her daim keskin tutabilirsiniz. Ayrıca taş motoru ile yapılan bileme işlemlerinde bıçak, motorun ısısıyla içerisindeki suyu kaybedebiliyor. Bu durum da kimi zaman bıçağınızın kırılganlaşmasına ve sert darbeler sonucu çok daha kolay bir şekilde zarar görebilmesine yol açabiliyor. Siz de birkaç denemeden sonra çok daha rahat bir şekilde gerçekleştirebileceğiniz evde bileme yöntemleri sayesinde bıçaklarınızın gücünü ve kalitesini uzun yıllar koruyabilirsiniz. Yazımızı beğendiyseniz çelik ile ilgili merak ettiğiniz tüm detayları bir araya topladığımız blog yazısına buradan tek tıkla ulaşabilirsiniz.
Diğer Yazılar