Günlük hayatın içerisinde fonksiyonel olarak değişiklik gösteren sofra düzeni, konu özel günler olduğunda bir hayli önem kazanıyor. Birbirinden şenlikli bayram yemeklerinde, özel kutlamalarda ve kalabalık grupların bir araya geldiği buluşmalarda göze hitap eden masalar hazırlanıyor. Sevdiklerinizle paylaştığınız bu anlar manevi olarak sizi doyuma ulaştırsa da şık bir masa düzeni oluşturarak bu güzel günü herkes için çok daha özel hale bir getirebilirsiniz. Sofra düzeninde uygulanan pek çok farklı ayrıntı bulunuyor fakat temelde dikkat etmeniz gereken noktalar oldukça basit. Biz de herkesin bilmesi gereken sofra düzeni kurallarını ve adetleri sizin için bir araya getirdik. Kağıt ve kaleminizi hazırladıysanız birbirinden önemli ipuçlarını incelemeye başlayalım.
Şık Bir Sofra Düzeni Kurmanın Adımları
Yemek masasının etrafında toplanıp güzel bir sohbet eşliğinde yenilen yemekler, uzun yıllar boyu hatıralarda yerini koruyor. Elbette bu hatırlanışta masanın ve yemeklerin güzelliği de önemli bir yere sahip. Birbirinden şık tarzlarda süsleyebileceğiniz bu sofraları siz de kullandığınız aksesuarlarla farklılaştırabilirsiniz. Temel masa düzeninde ise tabak, çatal, kaşık, bıçak ve bardak yerleşimleri sabit kalıyor. Bunların haricinde dilerseniz yemek çeşidine göre kullandığınız çatal ve bıçakların sayılarını artırabilirsiniz. Bu sabit düzen, masadaki yiyeceklere çok daha kolay ulaşabilmenizi ve yemeği daha rahat yiyebilmenizi sağlıyor. Ayrıca şık sofralar, davetlilerinize gösterdiğiniz özen ve saygının da bir ifadesi oluyor. Peki, ideal bir sofra düzeni nasıl olmalı diye merak ediyorsanız işte adımlar;
1. Adım: Doğru Masa Örtüsü Seçimi
Sofra düzeni nasıl kurulur sorusu akıllara geldiğinde masa örtüsü bazen en son düşünülen ürünlerden biri olabiliyor. Bunun sebebi ise tabak, çatal, kaşık ve bıçak gibi ürünlerin çok daha ön planda olması. Fakat her şeyde olduğu gibi masa düzeninde de doğru bir temel oluşturmak son derece önemli. Bu nedenle iyi seçeceğiniz bir masa örtüsü ile siz de mükemmel bir sofranın ilk adımını atabilirsiniz. Masa örtüsü seçiminde şu noktalara dikkat edebilirsiniz;
· Renk Seçimi: Masa örtüsü seçerken öncelikle, örtünün mü yoksa yemek takımlarının mı daha baskın olmasını istediğinize karar vermeniz gerekiyor. Koyu veya canlı renklere sahip bir masa örtüsü seçtiğinizde bu ürün, dikkatleri kolayca kendisine çekebiliyor. Aynı durum karışık desenlere sahip örtüler için de geçerli. Bu gibi durumlarda yemek takımlarınızın rengine göre seçim yapmak da oldukça mantıklı. Eğer misafirlerinizi ağırlarken renkli veya koyu tonlarda bir yemek takımı kullanıyorsanız daha açık renk bir masa örtüsü tercih edebilirsiniz. Açık renkli yemek takımlarıyla tezat oluşturacak hareketli masa örtüsü modellerini seçerek de masanıza canlılık katabilirsiniz. Ayrıca hem kullanacağınız takımlarda hem de örtüde koyu renkleri tercih ederek gotik veya rustik bir tarz oluşturabilirsiniz. Bunun yanı sıra ferah sofralardan hoşlanıyorsanız misafir sofra düzeninde kullanacağınız tüm ürünlerde beyaz rengi veya soft renk tonlarını tercih edebilirsiniz. · Doku Seçimi: Kuracağınız sofraların tarzına göre masa örtüsünün dokusuna da dikkat etmenizde fayda var. Rahat ve spor bir tarz yansıtmak için gevşek dokunmuş kumaş türlerini, pamuklu veya keten kumaşları tercih edebilirsiniz. Daha şık ve resmi bir hava oluşturmak istediğiniz sofralarda da ipek ve saten örtü çeşitlerini kullanabilirsiniz. Ayrıca yılbaşı ve bayram yemekleri gibi hem uzun hem de kalabalık geçeceğinden emin olduğunuz günler için leke tutmayan özellikteki kolay yıkanabilen örtüleri seçebilirsiniz. Günümüzde bu tür örtülerin de birbirinden şık modelleri bulunuyor. Siz de her ortama uygun örtü seçimleriyle masalarınızı farklılaştırabilirsiniz. Şekil ve Boyut Seçimi: Masa örtüsü tercih ederken çoğu zaman gözden kaçabilen konulardan biri de şekil seçimi. Eğer yuvarlak bir masa kullanıyorsanız buna uygun yuvarlak formdaki örtüleri tercih edebilirsiniz. Ayrıca birbirinden farklı masa şekillerine uygun olarak kare ve dikdörtgen şeklinde de masa örtüleri bulunuyor. Bu tür seçimler, örtünün masayı doğru bir şekilde kaplayarak tek bir tarafta birikme yapmaması adına önem taşıyor. Masa örtüsünün şekli kadar boyutlarına da
· dikkat etmeniz gerekiyor. Masaya göre kısa kalan örtüler, şık bir görünüme sahip yemek takımlarının ve servis ürünlerinin etkisini azaltabiliyor. Bunun yanı sıra fazla uzun masa örtüleri ise misafirlerin kucağında birikerek hareket alanlarını kısıtlayabiliyor. Bu nedenle siz de masanızın her bir yanından 15 ile 20 cm arası uzunlukta örtü sarkacak şekilde masa örtünüzü seçebilirsiniz. Yani masanızı üst yüzeyinden ölçtükten sonra hem en hem de boy ölçüsüne 30 veya 40 cm daha ekleyerek ideal olan ölçüyü bulabilirsiniz. · Runner Kullanımı: Hazırlayacağınız şık sofra düzeninde masa örtüsüne ek olarak runner da kullanabilirsiniz. Bu ürünü ister masa örtünüzün üzerine serebilir isterseniz de tek başına kullanabilirsiniz. Masa örtüsüyle birlikte kullanımı son derece şık olan runner’lar, tek başına kullanıldıklarında daha spor bir görüntü ortaya koyuyor. Eğer masanızda yalnızca runner kullanacaksanız çok fazla boşluk yaratmamak ve daha düzenli bir görünüm oluşturmak adına Amerikan servis ve suplalardan da yardım alabilirsiniz.
Adım 2: Çatak, Kaşık, Bıçak ve Yemek Takımlarının Yerleşimi
Masanıza en uygun olan örtüyü seçip serdikten sonra sıra yemek takımlarını yerleştirmeye geliyor. Bu noktada, yerleştirilecek her bir tabağın sandalyeler ile hizalı olması gerekiyor. Herkes masaya yerleştikten sonra eşyaların kaydırılmaması ve kurduğunuz düzenin dakikalar içerisinde bozulmaması için bu aşamada doğru yerleşim yapmanız önemli. Ayrıca gelecek kişi sayısına uygun sandalye sayısını artırmanız gerekiyorsa öncelikle bu aşamayı gerçekleştirip sonrasında tabakları yerleştirmeye başlamanızda da fayda var. Kullanacağınız tabak sayısını ise servis edeceğiniz yemek sayısına göre artırıp azaltabilirsiniz. Yemek masalarında kullanılanabileceğiniz tabaklar şu şekilde sıralanıyor;
· Servis Tabağı: Düz tabak olarak da bilinen servis tabakları, büyük boyutlarda üretiliyor ve tabak sıralamasının en altında yer alıyor. Genellikle 30 cm çapında olan bu tabaklarda aslında bir şey servis edilmiyor. Bu tabakların temel amacı, üzerinde yer alan tabağa servis yapılırken önünüzdeki alanın boş kalmaması. Ayrıca masayı çok daha dolu göstermeye yardımcı olan servis tabakları, yemek takımlarının masadaki bazını oluşturuyor. Suplalı masa düzeninde, aynı dekoratif işlevi supla yerine getirdiği için servis tabaklarını kullanmanıza gerek kalmıyor. · Ana Yemek Tabağı: Tıpkı servis tabakları gibi ana yemek tabakları da düz bir yapıya sahip. Fakat ortalama 25 cm çapında olan bu tabaklar servis tabaklarından daha küçük boyutlarda üretiliyor. İçerisinde et, tavuk ve genellikle sulu olmayan sıcak yemekleri servis edebileceğiniz bu tabakları zaman zaman ilk sırada da kullanabilirsiniz. · Ordövr Tabağı: Başlangıç tabağı olarak da bilinen bu çeşitte hem sıcak hem de soğuk mezeler servis ediliyor. Çapı 21 ve 23 cm arasında değişiklik gösteren ordövr tabakları, ara sıcakların servisi için tercih ediliyor. · Çukur Tabaklar: Çukur tabaklar, sulu yemeklerin servisi için en üstte yer alıyor. Çorba kasesi veya derin çorba tabağı olarak çeşitlenen bu ürünler yemeğin ilk adımında kullanılıyor.
Dilerseniz siz de masalarınızı oluştururken bu sıralamayı takip edebilirsiniz. Fakat bir sulu yemek ve ardından sıcak ana yemek servis edecekseniz, servis tabaklarının üzerine yalnızca ana yemek tabağı ve çukur tabak eklemeniz yeterli olacaktır. Sonuç olarak tabak kullanımında dilediğiniz kadar sadeleşmeye giderek misafirlerinize uygun bir masa düzeni oluşturabilirsiniz. Tüm tabakları dizdikten sonra ise çatak, kaşık ve bıçak servisini yapabilirsiniz. Sofra kurma düzeninde en çok karıştırılan konulardan biri olan çatal kaşık düzeni, ürünlerin kullanılış amaçlarına göre dışarıdan içeriye doğru sıralanıyor. Çatal ve bıçaklar temelde; ana yemek, ordövr ve tatlı olarak üç farklı çeşide ayrılıyor. Bunun yanı sıra balık ve kırmızı et gibi yemek çeşitlerine özel ürünler de bulunuyor. Yemek sofra düzenide temel çatal, kaşık ve bıçak sıralaması ise şu şekilde yapılıyor;
Tabağın Sağ Tarafı
· Yemek sırasındaki çatal, kaşık ve bıçak kullanımı dışarıdan içeriye doğru olduğu için yemeklerin servis edilme sırasına göre bu yerleşimi yapmanız gerekiyor. · En son ana yemek yendiği için tabağın hemen yanına ana yemek bıçağını yerleştirmeniz gerekiyor. · Eğer balık servis edecekseniz ana yemek bıçağının sağ tarafına da balık bıçağınızı yerleştirebilirsiniz. · Kaşıklar sağ elle tutulduğu ve ilk sırada servis edilen çorbada kullanıldığı için de en dışa kaşığı yerleştirebilirsiniz.
Tabağın Sol Tarafı
· Tabağın hemen yanına, sağ taraftaki ana yemek bıçağına eşlik edecek ana yemek çatalını yerleştirmeniz gerekiyor. · Ana yemek çatalının soluna ise salata çatalı yerleştiriliyor. · Eğer balık servis ediyorsanız en dış sıraya da balık çatalını koyabilirsiniz.
Tabağın Ön Tarafı
· Tabakların hemen önüne tatlı çatalı ve kaşığı yerleştiriliyor. · Kullanılan ele göre tatlı kaşığının kulpunun sağ tarafta kalacak şekilde yerleştirilmesi gerekiyor. · Tatlı kaşığının üzerine de kulpu solda kalacak şekilde tatlı çatalı koyuluyor. · Eğer ekmek tabağı ve tereyağı bıçağı kullanacaksanız bu ürünleri de tabağın sol üst köşesine yerleştirebilirsiniz. · Sofra düzeninde bardaklar ise sağ üst köşeye yer alıyor. · Bardakların dizilişinde de çay ve kahve fincanları en sağdan başlıyor. Daha sonrasında da tercihe göre sola doğru meşrubat bardakları ve kadehler sıralanıyor.
Adım 3: Peçete Kullanımı
Şık yemek sofralarının olmazsa olmazlarından biri de peçeteler. Masanın havasını değiştiren bu ürünler, küçük olsalar da aslında önemli bir etkiye sahip. Siz de misafirlerinizin ağırlığına göre kullanacağınız ürünler arasından seçim yapabilirsiniz. Ayrıca mevsimlere göre peçete modellerinizi seçebilirsiniz. Kalın ve tok kumaşlarla kış akşamlarında daha sıcak bir görüntü oluştururken ince kumaşlar ve narin işlemelerle de yaz yemeklerine zarif bir dokunuş katabilirsiniz. Masanızı günlük sofra düzeninden farklılaştıracak bu noktalar ile siz de çok daha gösterişli sofralar hazırlayabilirsiniz. Kumaş peçeteler son derece şık olsa da tek kullanımlık peçeteler de masalarda sıkça yer alıyor. Siz de hem tek kullanımlık ürünleri tercih ediyor hem de kumaş peçetelerin bıraktığı etkiye sahip olmak istiyorsanız, kumaş dokulu tek kullanımlık peçete çeşitlerine göz atabilirsiniz. Bu ürünler, diğer tek kullanımlık çeşitlere göre çok daha tok bir yapıya sahip. Ayrıca bu ürünlerin pek çok farklı renk ve desen seçeneğini de bulabilmek mümkün.
Adım 4: Masa Aksesuarlarıyla Son Dokunuş
Sofra düzeni nasıl olur sorusunun pek çok farklı yanıtı arasında atlanan bir başka unsur da yardımcı aksesuarlar oluyor. Soflarınızın şıklığına şıklık katacak birçok dekoratif obje bulunuyor. Bu tür ürünlerle sofradaki renk uyumunu yakalayabilir, daha akıcı bir görüntü yakalayabilir ve boşlukları doldurarak çeşit bakımından zengin bir sofra görünümü oluşturabilirsiniz. Ayrıca masanın merkezinde canlı çiçeklerden veya biblolardan yararlanabilirsiniz. Sofra düzeninde geçmiş dönemlerden beri kullanılagelen bir başka aksesuar çeşidi ise mumlar. Şık şamdanlarla birlikte kullanacağınız mum çeşitleri sayesinde bir anda çok daha göz alıcı bir hava yakalayabilmeniz mümkün. Masada daha spor veya gotik tarzları yakalamak için zaman zaman büyük ve hacimli mum modelleri de kullanılabiliyor. Siz de farklı yüksekliklere sahip mum çeşitlerini bir arada kullanarak masalarınızda bu tür farklı tarzları uygulayabilirsiniz.
Sofrada Dikkat Edilmesi Gereken Kurallar ve Adetler
Keyifli bir yemek sırasında, ortamda bulunan kişilerin rahatsız olamaması için dikkat edilmesi gereken bazı sofra kuralları ve adetler bulunuyor. Bunun yanı sıra çatal hangi elle tutulur,
masadaki yemekler nasıl servis edilir ve peçete nereye koyulur gibi genel düzene ayak uydurmak için uygulayabileceğiniz çeşitli kurallar da mevcut. Bu tür kurallar, masadaki insanların birbirlerine olan yakınlıkları ve alışkanlıklarına göre çeşitlenebiliyor. Pek çok farklı ayrıntısı bulunan sofra kulları olsa da temel olarak dikkat edebileceğiniz bazı noktalar şu şekilde;
· Büyük sofralarda, birbirinden lezzetli yemekler bazen karar verme yetimizi engelleyebiliyor. Bu tür masalarda tabağınızı yemekle çok fazla doldurmamanız gerekiyor. Siz de yalnızca yiyebileceğiniz kadar yemek alıp daha sonra aç hissetmeniz durumunda tabağınıza ekleme yapabilirsiniz. · Yemek sırasında şapırdatmamaya da özen göstermeniz de oldukça önemli. Sesli bir şekilde yemek yemek çevremizdekileri rahatsız edebileceği için bu tür davranışlara dikkat etmenizde fayda var. · Yemeğe başlamadan önce ise peçetenizi dizlerinize sererek kırıntıların üzerinize dökülmesini önleyebilirsiniz. Yemek sonunda da bu peçeteyi dikkatlice toparlayarak masaya bırakabilirsiniz. · Çatal bıçak hangi elle tutulur konusunda kararsızlık yaşıyorsanız tabağın sağ tarafındaki ürünleri sağ elinizle, sol taraftakileri de son elinizle kullanmanız yeterli. Eğer bu ürünler tek bir tarafa yerleştirilmişse sağ elinizle bıçağı, sol elinize de çatalı kullanabilirsiniz. · Eğer masada ekmeğe sürülecek türde mezeler bulunuyorsa bu durumda da bıçağı sağ, ekmeği sol elinizle tutarak rahatlıkla sürebilirsiniz. · Salatayı ortadan yemek yerine tabağınıza alarak yemeniz daha doğru olacaktır. · Eğer salatanıza veya yemeğinize limon sıkmanız gerekiyorsa sağ elle limonu tutmanız ve sol elinizi de limona siper etmeniz gerekiyor. Böylece masada bulunan diğer kişilere limon sıçramasını engelleyebilirsiniz.
Kültürden kültüre değişiklik gösteren sofra kuralları, aslında temelinde sofrayı paylaştığınız insana saygı duymayı gerektiriyor. Tüm kurallar ve gelenekler de bu temelin çevresinde şekilleniyor. Sofra düzeni nasıl yapılır sorusu da yine bu noktadan yola çıkıyor. Misafirlerinizi en rahat ve özel hissettirecek masaları kurmak için faydalanabileceğiniz temel kuralları biz de sizin için derledik. Birbirinden göz alıcı masalarla sevdiklerinizi ağırlamak için siz de bu ipuçlarından yararlanabilirsiniz. Ayrıca yazımızı beğendiyseniz Yılbaşı Sofrası Hazırlama Rehberimize de göz atabilirsiniz.