Sofra Hazırlama Sanatı
Yemek masanız için seçtiğiniz porselen takımlar ve gümüş aksesuarlar
yeri geldiğinde ikram edilecek yemeklerden daha önem arz eder. Masanız,
davet sahibi olarak zevkinizi, zarafetinizi ve kültürünüzü özetler.
Sizin misafirlerinize gösterdiğiniz saygı ve özenin ipuçlarını içinde
barındırır aynı zamanda. Sofrada görgü kuralları ya da eski tabiriyle
‘adab-ı muaşeret’ masa hazırlarken incelikleri ve kuralları da
beraberinde getirmiştir. Bu kurallar yüzyıllarca toplumlardaki uygarlık
düzeyinin de bir göstergesi olmuştur. Rivayete göre Osmanlı'da sofra
adabını belirleyen ilk padişah II. Mehmet’miş. Yemekler, büyük
tabaklarla getirilip sinilerin üzerine konularak servise sunulurmuş. ll.
Abdülhamid’den itibaren de Batılı ülkelerde yemek ayrı odada ya da
salonda, masa ve sandalyeye oturularak, ayrı tabaklarda, ayrı
çatal-bıçakla yenmeye başlamış. O zamandan bu zamana sofra adabının
başrol oyuncularından çatal, kaşık, bıçak gibi ekipmanlar hep
tasarımlarıyla ön planda yerini aldı. Bu ürünlerin yapıldığı malzemeler
zaman içinde değişime uğramış olsa da işlevselliğini ve şıklığını
artırarak sofradaki yerini korudu..
Masaya tabakların yerleştirilmesinden konukların oturma düzenine,
ikram sırasına kadar her ayrıntı görgü kuralları çerçevesinde sofra
adabında yerini alıyor. Keten masa örtüsü, ışıltılı çatal bıçak takımı,
porselen yemek takımı, kristal bardaklar, yine keten peçeteler ve masa
üzerindeki çiçekler arasındaki uyum daima bir masayı etkili ve görgülü
kılmaya yeten etkenlerden olmaya devam ediyor.
Örneğin; şık ve doğru hazırlanmış bir masa için ilk pastel renkli,
düz keten bir örtü ile işe başlayabilirsiniz. Ama örtü, masa
kenarlarından 20 cm’den az ve 30 cm’den fazla sarkmamalı. Orta süsü
masada yer alması gereken önemli bir detaydır. İçine kısa boylu çiçekler
yerleştirilmiş gümüş veya kristal bir vazo bunun için ideal olur. Orta
süsün iki kenarına şamdan yerleştirmek masada hoş atmosfer yaratır. Her
konuğun önüne diğer tabaklardan daha büyük ve genelde düz olan servis
tabağı koyulur. Sonradan servis edilen bütün tabaklar bunun üzerine
gelir. Masadaki diğer unsurlar genelde mönüye göre değişim gösterebilen
salata, tereyağı, ekmek ve çorba tabağıdır. Kullandığınız tabakların
renk ve biçim bakımından servis tabağına uymasına dikkat edin. Ayrıca
tabakların takım olarak kullanılması daha uygundur.
Altının asaletini sofranıza yansıtın
Çatal-bıçak-kaşığa gelince…. Tabağın soluna çatallar, sağına bıçaklar ve
kaşık yerleştirilir. Bardaklar veya kadehler, bıçakların üst tarafında
yerini alır. Tuzluk ve biberlik, 6 kişilik masada dört yerde olmalıdır.
Yemek masanıza asla üçten fazla bıçak ve üçten fazla çatal koymayın.
Gerekli durumlarda kullanılacağı yemekle servis edilmelidir. Keten
peçeteler de halkaları ile masada yerini almalı tabii. Resmi yemeklerde
peçetelerin servis tabağının içine konulduğunu, resmi olmayanlarda ise
çatalların sol tarafına yerleştirilmesi gerektini de unutmayın.